Property:Abstract
From Buddha-Nature
This is a property of type Text.
J
Most theories of buddha-nature circulating in medieval Japan entailed the proposition that all phenomena, being empty, are nondual and mutually inclusive, each encompassing and pervading all others without losing its individual character; thus the “buddha” is somehow present in ordinary beings. To many Buddhist thinkers, this suggested the possibility that buddhahood could be attained quickly. “Realizing buddhahood with this very body” (''sokushin jōbutsu'')—what it might mean, its preconditions, and the practices for achieving it—was vociferously debated. Concern for rapid attainment culminated in the Tendai Buddhist doctrine of original enlightenment (''hongaku hōmon''), which asserts that buddhahood is not a goal at all but the true status of all things: Suffering arises from the failure to realize this, while liberation lies in the insight, or even the faith, that one is buddha already. Hongaku thought has often been disparaged in modern scholarship as an uncritical world affirmation that, in valorizing all phenomena as expressions of original enlightenment, in effect negated the need for practice and legitimated sinful acts. It is more accurately understood, however, as a radical inversion of practice and attainment: buddhahood is not a future achievement but inherent from the outset, and practice is not a means to realize buddhahood but its paradigmatic expression. This paper will examine how original enlightenment thought grew out of major strands of East Asian Mahāyāna thinking about buddha-nature. It will also illustrate some of its defining features as seen through a twelfth-century text known as ''Shinnyo kan'' (''Contemplation of Suchness''), which asserts that buddhahood lies precisely in contemplating self and others—humans and animals, pebbles and trees—as buddhas, just as they are. +
K
Media/Karl Brunnhölzl: Buddha-Nature Sings Its Song: Tathāgatagarbha and Its Equivalents in the Indian Dohā Tradition +
In the corpus of Indian Buddhist tantric songs of realization (''dohā'', ''vajragīti'', and ''caryāgīti'') and their commentaries, the explicit term ''tathāgatagarbha'' and its equivalents ''dhātu'' and ''gotra'' are not found very frequently. However, when they do appear, they are often equated with many of the more common expressions for mind's ultimate nature in those songs, such as ''mahāmudrā'', the connate (''sahaja''), ordinary mind (*''prākṛtajñāna''; ''tha mal gyi shes pa''), luminosity, true reality (''tattva''), great bliss, unity (''yuganaddha''), the native state (''nija''), self-aware wisdom, emptiness whose heart is compassion, and so on. Thus, through these equivalents and the ways in which they are used and explained in these songs, it becomes obvious that the songs are firmly grounded in the teachings on what the sūtras, tantras, and their commentaries call ''tathāgatagarbha''.
Nāropa's ''Summary of the View'' (*''Dṛṣṭisaṃkṣipta''; Tib. ''Lta ba mdor bsdus'') contains an extensive list of equivalents of ''tathāgatagarbha'' and ''gotra'' that are also used in many other ''dohās''. Using this as a springboard, instances of ''tathāgatagarbha'' (or the short Tib. ''snying po''), ''dhātu'', and ''gotra'' are explored in a number of these songs and their Indian and Tibetan commentaries. Themes familiar from the ''tathāgatagarbha'' sūtras and the ''Ratnagotravibhāga'' appear here too: buddha nature existing in all beings without being realized (like oil pervading sesame seeds or butter pervading milk); naturally luminous mind never being obscured by adventitious stains; remaining unchanging throughout the three phases of ground (sentient beings), path (bodhisattvas), and fruition (buddhas); being unconditioned, unborn, and unceasing, yet self-arising; being without existence, nonexistence, beginning, middle, and end; there being nothing to be removed from or added to it; being suchness with and without stains; and constituting the three ''kāyas'' and the five wisdoms. One commentary even parallels the second cause-and-effect relationship of the seven vajra points in ''Ratnagotravibhāga'' I.23 and I.26.
''Tathāgatagarbha'' is also said to represent the essential point of the vajrayāna's profound ''utpannakrama'' without characteristics as well as the basis of the related ''mahāmudrā'' instruction of thoughts arising as the ''dharmakāya''<i>'</i>s play. In some of the songs, the singer as a person is occasionally replaced by ''snying po'', indicating that the innermost heart of all being’s mind constantly calls out to them, trying to wake them up from their sleep of being ignorant about its existence within them. Thus, they are also in harmony with the approach in the ''Aspiration Prayer of Samantabhadra'' of the rDzogs chen tradition, in which primordial awareness (Tib. ''rig pa''), another equivalent of ''tathāgatagarbha'', directly addresses the beings who do not realize their mental afflictions as the play of this awareness.
In brief, all of this clearly shows that many of the spontaneous songs of the Indian mahāsiddhas are based on the standard teachings on buddha nature.
According to Gö Lotsāwa Zhonu Pal, Tsen Khawoche, who at the mature age of 56 traveled to Kashmir, is said to have requested the teachings of Maitreya from Sajjana so that he can adopt them as dharma for dying (འཆི་ཆོས་). Similarly, before the transmission of Maitreya's work on buddha-nature, we find the concept of luminosity being used for practice at the point of death in the ''Atyayajñānasūtra''. The various tantric traditions on bardo and clear light also deal with the application of the luminous nature of the mind at the time of death.
Subsequent masters of buddha-nature study and practice elaborated on the technique of harnessing the clear light or luminous nature of mind for enlightenment at the time of death, culminating in the theories, instructions, and rituals found in works such as the ''Tibetan Book of Dead'' and other bardo teachings. This paper attempts to study the evolution of the eschatological application of the luminous nature of the mind in the Indo-Tibetan Buddhist traditions and its current forms of practice. +
'Jig rten mgon po Rin chen dpal or 'Jig rten gsum mgon (1143-1217) was one of the most influential figures in the intellectual milieu of 12th and 13th century Tibet. Although his teachings that were compiled by his students into the text corpus known as the ''Single Intention'' (''Dgongs gcig'') were highly contested by some of his contemporaries, most famously by Sa skya Paṇḍita Kun dga' rgyal mtshan (1182-1251), on the contrary, other scholars like 'Gos Lo tsā ba gZhon nu dpal (1392-1481) reportedly based their Mahāmudrā hermeneutics and exegesis of the ''Uttaratantra'' on his works.
Even though there is no independent work on buddha-nature by 'Jig rten gsum mgon, the topic is widely discussed in the ''Single Intention''. Relevant themes include the relation between buddha-nature and emptiness, the qualities that buddha-nature possesses, that it is of virtuous nature and worthy of dedication, and the defense of a single potential ''(rigs gcig'') and a single vehicle (''theg pa gcig'').
Drawing on texts such as the two earliest commentaries on the ''Single Intention'' by direct disciples of 'Jig rten gsum mgon and other records of his teachings, this paper provides an overview of this pivotal thinker’s view on buddha-nature. It thus aims to shed further light on the early Mahāmudrā tradition of Tibet, with a particular focus on its meditative approach (''sgom lugs'') to buddha-nature literature. +
This presentation focuses on the term ''tathāgatagarbha'' appearing in tantric scriptures and commentaries composed by Indic authors. In general, it has been pointed out that the tathāgatagarbha teaching has a strong doctrinal impact on tantric teachings, but actual examples of tathāgatagarbha appearing in tantric literature are rather rare in comparison with other terms of non-tantric Mahāyāna origin, such as the five jñānas of the Buddha, buddha’s bodies, etc. Through this investigation I shall clarify purposes of integration of this term into tantric contexts in each example. I have in my previous article in 2012 dealt with the literature of the Yoginītantra and the Highest yogatantra classes, and will here include those of Yogatantra-class. +
<center>བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཀུན་མཁྱེན་རོང་སྟོན་སོགས་ཀྱི་བཞེད་པ།</center>
<center>མཁན་པོ་གྲགས་པ་སེང་གེ།</center>
<center>ཝཱ་ཎ་ཆེས་མཐོའི་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་།</center>
གང་ཞིག་ཀུན་ཏུ་མ་ཤེས་པས། །སྲིད་པ་གསུམ་ན་རྣམ་འཁོར་ཞིང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ངེས་གནས་པའི། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཚིག་གིས་སྔོན་བསུས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྒྱུད་བླ་མར། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཁམས་མེད་ན། །སྡུག་ལ་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འདོད་པ་དང་། ། དོན་གཉེར་སྨོན་པའང་མེད་པར་འགྱུར།། ཞེས་དང་། སྲིད་དང་མྱ་ངན་འདས་ལ་དེའི། སྡུག་བདེའི་སྐྱོན་ཡོན་མཐོང་བ་ནི། །རིགས་ཡོད་ལས་ཡིན་གང་ཕྱིར་ཏེ། །རིགས་མེད་དག་ལ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གལ་ཏེ་རྟག་མཐའ་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་མེད་ན་ཐོས་སོགས་རྐྱེན་དང་འཕྲད་དེ་སད་པ་མི་སྲིད་པས་སུ་ཡང་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡིད་འབྱུང་འདོད་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་འདོད་པ་དང་། དེ་ལྟར་ཐོབ་པའི་ཐབས་འཚོལ་བའི་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་། ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པའི་སྨོན་པའང་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འོན་ཀྱང་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་དང་། དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཟུང་འཇུག དྲི་མ་རྣམས་སེམས་ཀྱི་གཤིས་ལ་མ་ཞུགས་པ་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྩ་བ་ནས་བྲལ་དུ་རུང་བ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འདི་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་འདོད་དང་། བདེ་བ་འཐོབ་འདོད་ཀྱིས་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྲོག་ཆགས་གྲོག་སྦུར་ཚུན་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །
འོ་ན་རང་བཞིན་གནས་རིགས་དང་། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ངོས་འཛིན་ཇི་ལྟར་སྙམ་ན། ། མཁས་པའི་བཞེད་པ་མང་མོད་དཔལ་ས་སྐྱ་པའི་རྗེ་བཙུན་གོང་མ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཇི་བཞིན་གཟིགས་པ་ཀུན་མཁྱེན་གོ་བོ་རབ་འབྱམས་པའི་བཞེད་པས། སྡོམ་གསུམ་ཁ་སྐོང་ལས། གཞི་ལ་གྲུབ་མཐའི་བྱེ་བྲག་གིས། །སེམས་བྱུང་ཟག་མེད་ས་བོན་དང་། །སྐྱེ་བྱེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་སོགས། །འདོད་པ་ཡོད་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དྲང་བའི་དོན་ཡིན་པས་མི་འཐད་པར་གསུངས་པ་དང་། གཞན་དུ་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་ན། །རང་བཞིན་གནས་རིགས་འདུས་བྱས་སུ། །འདོད་པ་དངོས་སྨྲའི་ལུགས་ཡིན་གྱི། །དབུ་མ་པའི་ལུགས་ལ་མེད། །ཅེས་དང་། འདིར་ནི་བྱམས་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། །གསལ་བ་རྒྱུན་ཆགས་མ་འགག་པ། །མཐའ་བཞིའི་སྤྲོས་པས་སྟོང་པ་ཡི། །ཟུང་འཇུག་འདུས་མ་བྱས་ལ་བཞེད། །ཅེས་གསུངས་པས། དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོར་ཆོས་སྐུ་ལ་བཤད་པ། བྱམས་མགོན་གྱིས་ཆོས་དབྱིངས་ལ་བཤད་པ། དེ་བཞིན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གང་ཞིག་ཀུན་ཏུ་མ་ཤེས་པས། །ཞེས་སོགས་ཆོས་དབྱིངས་ལ་བཤད་པ། སྐབས་གཞན་དུ་ཉོན་མོངས་དྲ་བས་གཡོག་པ་ན། །སོགས་སེམས་ལ་བཤད་པ། དེ་བཞིན་ས་ར་ཧས་ཀྱང་སེམས་ལ་བཤད་པ་སོགས་ཡོད་ཀྱང་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི། རྒྱུད་བླ་མར། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་དང། ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་གསལ་སྟོང་ཟུང་འཇུག་འདུས་མ་བྱས་ལ་བཞེད་དོ། །དེས་ན་ ༡ དགག་བྱ་བདེན་པ་བཀག་ཙམ་གྱི་མེད་དགག་སྙིང་པོར་འདོད་པ། ༢ སྙིང་པོ་ལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ངེས་དོན་དུ་འདོད་པ། ༣ འགྲོ་ཀུན་སྙིང་པོས་སྟོང་པར་འདོད་པ། ༤ དག་པ་གཉིས་པོ་འགལ་བར་འདོད་པ། ༥ སྙིང་པོ་དཔྱད་བཟོད་ཀྱི་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ་རྣམས་ཕྱོགས་སྔ་མར་བྱས་ཏེ། རང་ལུགས་རིམ་པ་ལྟར། ཟུང་འཇུག་གི་ཡ་གྱལ་མཐའ་བཞི་བྲལ་དུ་འདོད་པ་དང་། སྙིང་པོ་དངོས་ཟུང་འཇུག་ཡིན་དགོས་པ་དང་། སྙིང་པོ་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་ལ་གཙོ་བོར་འཇོག་དགོས་པ། དག་ཆ་བདེན་གྲུབ་དང་། གློ་བུར་བའི་ཁྱད་པར་མ་གཏོག་དག་པ་གཉིས་པོ་མི་འགལ་བར་འདོད་པ། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་གསལ་ལ་མ་འགག་པ། ངོ་བོ་ལ་བརྟག་ན་ཡོད་མེད་རྟག་ཆད་སོགས་མཐའ་བཞི་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པའི་བརྗོད་བྲལ་སྙིང་པོར་བཞེད་དོ། །
སྐབས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཀུན་མཁྱེན་རོང་སྟོན་གྱི་བཞེད་པ་ཡིན་མོད། འདོད་པ་ཕལ་ཆེར་གོང་བཞིན་ཡིན་པས་ལམ་ཙམ་བཤད་ན་འཇུག་པ་བདེ་བར་འགྱུར་སྙམ། ཚིག་ཟིན་ཅུང་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ནི། སྙིང་པོ་ལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་སྟེ་འདུས་མ་བྱས་དང་འདུས་བྱས་གཉིས་ཆོས་སྐུའི་རྒྱུ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་རྣམ་དག་དང་། དྲི་བཅས་ཀྱི་སེམས་འོད་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་རང་བཞིན་གནས་རིགས་སོ་སོར་འདོད་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་ན་ཚ་བ་མེའི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་ལྟར། སེམས་ཀྱང་འོད་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ལས་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་དུ་མི་ནུས་པར་སྐྱེ་བས་རང་བཞིན་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། ཀུན་མཁྱེན་གོ་བོས་བཞེད་པས་རང་བཞིན་དང་ཆོས་དབྱིངས་དོན་གཅིག་པ་དབུ་མའི་ལུགས་སུ་མི་བྱེད་པ་རྒྱུད་བླ་མར་རིགས་ཁམས་སྦྲང་རྩི་དང་འདྲ་ཞེས་སོགས་དང་། བསྟོད་ཚོགས་ལས་ཀྱང་། བདེ་ལེགས་སེམས་ལས་སངས་རྒྱས་འབྱུང། ཞེས་སོགས་ཁུངས་སུ་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་མི་འདྲ་བ་གཞན་ཞིག་ནི། རྒྱུད་བླར་རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་དང་། །དེེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་། །རིགས་ཡོད་ཕྱིར་ན་ལུས་ཅན་ཀུན། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་ཆོས་སྐུ་འཕྲོ་བའི་དོན་ནི་རྟོགས་པ་ཆོས་སྐུ་དང་བསྟན་པ་ཆོས་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་གནས་གྱུར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཆ་ཡིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་དོན་ཡིན་ལ། །འདི་རྐྱེན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་འཇུག་ཏུ་རུང་བར་འདོད་ན་ནི། དེའི་ཐད་འགྲེལ་པར་མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་ལུང་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རྟག་ཏུ་ཀུན་སོང་འདོད། །ཅེས་སོགས་ཤེས་བྱེད་དུ་དྲངས་པ་དང་འགལ་ལས་མི་འཐད་ཅེས་གསུངས་པ་ནི། གོ་བོ་རབ་འབྱམས་པ་དང་འབྲེལ་ཚུལ་ཅུང་མི་འདྲ་སྙམ། དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་པའི་དོན་མཐའ་བཞིའི་སྤྲོས་པས་སྟོང་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི། གཞི་འབྲས་དང་ཕྱི་ནང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་དབྱེར་མེད། ཅེས་དང་། རིགས་ཡོད་ཅེས་པས་ནི། རྐྱེན་གྱིས་སད་པར་བྱ་བའི་སེམས་གྱི་ནུས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བཤད་གསུངས། སྙིང་པོར་དྲིལ་ན་འདི་ལྟར། ཚིགས་རྐང་དང་པོས་སེམས་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་དབྱིངས་སམ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་འདུས་མ་བྱས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཁྱབ་པ། གཉིས་པས་མཐའ་བཞིའི་སྤྲོས་པས་སྟོང་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ། གསུམ་པས་དྲི་བཅས་ཀྱི་སེམས་འོད་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་འདུས་བྱས་རང་བཞིན་གནས་རིགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་བཞེད་དོ། །དེས་ན་དང་པོ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་ནི་སེམས་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ལ། གཉིས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཕྱི་ནང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཟློས་པའི་སྐྱོན་ཡང་མེད་ཅེས་གསུངས། །གཞན་ཡང་རང་བཞིན་གནས་རིགས་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཏུ་འདོད་པ་ལ་ནི་རྐྱེན་གྱིས་སད་པའི་དོན་མེད་པས་རིག་པའི་ཆའང་འདོད་དགོས་ལ། དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྟོང་ན་མི་འགྱུར་བས་རྐྱེན་གྱིས་སོས་བཏབ་པར་མི་རུང་ངོ་། །དེས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སེམས་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དབྱིངས་རིགས་དབྱེར་མེད་ལ་འདོད་དགོས་གསུངས།
ཀུན་མཁྱེན་གོ་བོས་ནི། ཚིགས་རྐང་དང་པོས། སངས་རྒྱས་རང་གི་ཆོས་ཉིད་སེམས་ཅན་ལ་ཡོད་པར་གཟིགས་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་འཕྲིན་ལས་འཇུག་ཏུ་རུང་བའི་དོན་དང་། གཉིས་པས་ནི། སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་དབྱེར་མེད་པས་དྲི་མ་སེམས་གྱི་གཤིས་ལ་མ་གཞུག་པས་འགལ་རྐྱེན་སྒྲིབ་པ་སྤང་དུ་རུང་བ་དང་། གསུམས་པས་ནི། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་དུ་རུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བསྟན་པར་འདོད། །མདོར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དབྱིངས་རིགས་དབྱེར་མེད་ཡིན་པས་དེའི་རྒྱུ་རང་བཞིན་གནས་རིགས་ཀྱང་དབྱིངས་རིག་དབྱེར་མེད་དུ་གྲུབ་པར་གསུངས།
ཡང་ཆོས་དབྱིངས་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་གྱི་རྟེན་དང་། རྒྱུའི་སྒོ་ནས་རིགས་སུ་འགྱུར་ཚུལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་པར་འཇོག་དགོས་ལ། དེའང་མིག་སོགས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་འདོགས། སྐྱེ་མཆེད་གཞན་རྣམས་དྲུག་པ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན། དེ་ཡང་དོན་དམ་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྟེན་པར་དགོངས་ནས་ནང་གི་ཆོས་ཉིད་རིགས་སུ་བསྟན་ཏོ། །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཞེས་པའི་དོན་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱུད་བླ་མར། ཕུང་པོ་ཁམས་དབང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་དག་ལ་གནས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཚུལ་བཞིན་མིན། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྟག་ཏུ་གནས། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་ཡིད་བྱེད་ནི། །སེམས་ཀྱི་དག་པ་ལ་རབ་གནས། །ཞེས་གསུངས། རྒྱུའི་སྒོ་ནས་རིགས་སུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི། ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པས་གནས་ཚུལ་ལ་དམིགས་ཏེ་བསྒོམས་པ་ལས། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དྲི་མ་སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་འབྱུང་ཞིང་། སྒོམ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཚེ་ན་ཆོས་ཅན་ཡིད་ཤེས་དང་། དེའི་ཆོས་ཉིད་དྲི་མ་དང་བྲལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། དྲི་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་འགྱུར་བས་ཆོས་ཉིད་རྒྱུར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་རིགས་སུ་མི་འཇོག་པ་ནི་དེ་ལྟར་མི་རུང་བའི་གནད་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་གསུངས། མདོར་ན་དཔོན་སློབ་འདི་གཉིས་གསལ་ཁ་ཡོད་མེད་ཙམ་ལས་ཕུགས་ཀྱི་བཞེད་པ་ཕལ་ཆེར་མཐུན་ནོ། །པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་པས་ནི། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དངོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནར་ཡོད་ཅིང་། མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་གཞག་རྣམ་པ་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་སྐུར་བཞེད་ཅིང་། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་ནི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་མཚན་ཉིད་པ་མ་ཡིན་པས་སྙིང་པོ་ལ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་དང་། གློ་བུར་རྣམ་དག་གིས་དབྱེ་བས་གཉིས་སུ་འབྱེད་པ་མདོ་གཞུང་ན་གསལ་བར་བཞུགས་པ་དེའི་ཚེ། གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་སྙིང་པོས་གཞིའི་སེམས་ཅན་ལ་ཁྱབ་པར་གསུངས་པ་དེས་ནི་དགོས་པ་རྣམ་ལྔ་གྲུབ་མོད་དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་པས་དྲང་བའི་དོན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུད་བླར་རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་སོགས་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་གསུངས་པའི་དགོངས་པའང་དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། དགོས་པ་སྐྱོན་ལྔ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དུ་དང་། གཞན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཡིན་ན་དེ་ཐམས་ཅད་དེའི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་འདི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ལྐོག་གི་དོན་ལ་དངོས་སྟོབས་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡིད་ཆེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མཚན་ཉིད་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་གསུངས། གཞན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེའི་རིགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དེ་རྒྱུ་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པས། གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཏུ་སོང་བའི་སྐབས་མེད་ལ། ཁོ་བོ་ཅག་ལྟར་ན་ནི། སྙིང་པོའི་དགོངས་གཞི་འཆད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་དོན་ཡང་མ་འོངས་པ་ན་སྙིང་པོ་འབྱུང་དུ་རུང་སྟེ། དེའི་རིགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འགོད་པ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ་གསུངས། གཞན་ཡང་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ། ཆོས་སྐུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་མཐར་ཐུག་པ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་ལ་མེད་དོ། །ཞེས་གང་ཕྱིར་དེ་ནི་ཆོས་སྐུ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་ལུང་ཤེས་བྱེད་དུ་བྱེད་དོ། ། རེ་ཞིག་འདིར་མཇུག་བསྡུའོ།། །།
Read full paper [https://buddhanature.tsadra.org/images/d/d6/Khenpo_Dakpa_Senge-2023-BNConferencePaper.pdf here].
<center>མཁན་པོ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་གི་བཅུད་དོན།</center>
<center>༄༅། །ཆོས་ཀུན་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མེ་དཔུང་གིས།།</center>
<center>སྒྲིབ་གཉིས་བུད་ཤིང་མ་ལུས་བསྲེགས་པའི་མགོན།།</center>
<center>ཐུགས་རྗེས་ལྕགས་ཀྱུས་འགྲོ་རྣམས་འདྲེན་མཛད་པ།།</center>
<center>འདྲེན་མཆོག་ཐུབ་པའི་དབང་པོར་གུས་པས་འདུད།།</center>
དེ་ཡང་སྟོན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་གདུལ་བྱའི་ཁམས་དང་མོས་པ་དང་འཚམས་པའི་ཆོས་འཁོར་རིམ་པ་གསུམ་བསྐོར་བའི་ནང་ནས་སྐབས་འདིར་བརྗོད་དོན་མཐར་ཐུག་པ་འཁོར་ལོ་མཐའ་མ་ངེས་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་དག་ན་གསལ་བའི་གཞི་ཁམས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་རྨོངས་འཆར་འགའ་མཁས་གྲུབ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་གསུང་གཞིར་བཟུང་གླེང་བར་བྱ་བ་ལ། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ། འབྲི་གུང་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ཉམས་བཞེས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་རོ།། དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། རང་ལུགས་དམ་ཆོས་དགོངས་པ་གཅིག་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རང་གཞུང་དག་ལས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་ཚུལ། དེ་དང་མཐུན་པར་བཀའ་བརྒྱུད་གོང་མ་རྣམས་དང་རྒྱལ་བའི་བཀའ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཚུལ་ལོ།། དང་པོ་ནི། སྤྱིར་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་དང་། སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ལ་ཕན་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་དོན་སྙིང་པོ་བསྟན་པའི་མདོ་དག་གི་དགོངས་འགྲེལ་རྒྱུད་བླ་མའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལེན་ཚུལ་ལ་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་ལས་བརྒྱུད་པའི་རྗེས་དཔག་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་བཤད་སྲོལ་དང་། ལོ་ཙཱ་བ་གཟུ་བཙན་རྣམ་གཉིས་ལས་བརྒྱུད་པའི་མངོན་སུམ་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་བཤད་སྲོལ་མི་མཐུན་པ་གཉིས་བྱུང་བ་ལས་རང་ལུགས་བཤད་སྲོལ་གཉིས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་འཆད་པར་སེམས་སོ།། དམ་ཆོས་དགོངས་པ་གཅིག་པའི་ཆོས་འཁོར་གྱི་ཚོམས་ལས། རང་བཞིན་རྣམ་དག་བྲལ་འབྲས་ཡོན་ཏན་ལྡན།། བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོར་ཡོད།། ཅེས་པ་དང་། དགོངས་པ་གཅིག་པའི་འགྲེལ་ཆེན་སྣང་མཛད་ཡེ་ཤེས་སྒྲོན་མེ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཁམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། གཞིའི་དུས་ན་བྲལ་བ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་དབྱེར་མེད་དུ་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཞེས་གསུངས་སོ།། དེ་བཞིན་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེ་སྡང་རྡོ་རྗེའམ་ངོར་རྗེ་རས་པས་ཐེག་ཆེན་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་ལས། རང་བཞིན་རྣམ་དག་འགྱུར་མེད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ།། མ་རིག་སྤྲིན་གྱིས་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོར་བསྒྲིབས།། དག་པས་ཟག་མེད་མྱ་ངན་འདས་པ་འཐོབ།། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྤང་བྱ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་རང་གི་ངོ་བོར་གོས་མ་མྱོང་ཞིང་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀུན་འབྲལ་མེད་དུ་སྙིང་པོའི་གཤིས་ལ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་དོ།། གཉིས་པ་ནི། དྭགས་པོ་ཐར་རྒྱན་ལས། དང་པོ་རང་བཞིན་གྱི་གནས་པའི་རིགས་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའོ། ཞེས་གསུངས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མའི་ཚིག་དོན་རྣམ་པ་འགྲེལ་བ་ལས། ཁམས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྒྲོ་སྐུར་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་དོ། ཅིས་ཤེས་ན་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད།། ཁམས་དེ་ལ་དབྱེ་བ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་བཅས་སོ། དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང་།། ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གོ་རིམ་བཞིན།། སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་།། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་བརྗོད།། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གསུམ་དུ་མཆིས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དམ་ཁམས་ཀྱི་ངོ་བོ་བཟང་ངན་དང་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་དུ་གྲུབ་བོ། ། སྒྲ་སྒྱུར་མར་པས། ཅི་ཁམས་ལ་དབྱེ་བ་གསུམ་བྱས་པས་ཁམས་ཆོས་ཉིད་དེ་དུམ་བུའམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་གསུམ་དུ་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། ཞེས་པ་ལ་དབྱེ་བ་གསུམ་བྱས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་མེད་དེ་གནས་སྐབས་ཐ་དད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཞག་གོ། དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པའི་དུས་སུ་མིང་ཐ་དད་དུ་བཏགས་ཏེ། རྩྭ་བརྔ་དུས་སུ་རྩྭ་བརྔ་བའི་ལྷ་སྦྱིན། ཆུ་ཆུ་མའི་ལྷ་སྦྱིན། ཕྱེ་འཐག་པའི་ལྷ་སྦྱིན། མིང་ཐ་དད་དུ་བཏགས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ལ་འཇུག་ཙ་ན། མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་ཁམས་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས། དག་པ་དང་མ་དག་པ་གཉིས་ཀའི་གནས་སྐབས་སྐུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁམས་ཞེས་བཏགས། སངས་རྒྱས་ལ་འཇུག་ཙ་ན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་པའོ།། ཞེས་གསུངས་སོ།། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ནི། རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའི་སེམས། རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་སངས་རྒྱས། དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ། སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ། རང་བཞིན། མཚན་ཉིད། ཐ་མལ་པའི་ཤེས་པ། གཞིའི་ཕྱག་ཆེན། གཞིའི་ལྷན་སྐྱེས། སེམས་ཉིད་ལྷན་སྐྱེས། རང་བཞིན་ལྷན་སྐྱེས། རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མཁས་གྲུབ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་མན་ངག་གི་གཞུང་དག་ལས་བརྗོད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་པས་བརྗོད་ཀྱང་དོན་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རང་ལས་ལོགས་ན་གོ་རྒྱུ་གཞན་ཞིག་མེད་པར་སེམས་སོ།། དེས་ན་ཆོས་རྗེ་སྒམ་པོ་པས་། འོ་སྐོལ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་འདིའི་གཞུང་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པས་མཛད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླའི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་ནོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སམ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་ཤེ་ན། ཕུང་པོ་རྣམ་དཔྱད་ཀྱི་སྟོང་པ་ལྟར་སྟོང་རྐྱང་པ་ཞིག་རང་བཞིན་གནས་རིགས་སུ་མི་འཇོག་པར་སྤང་བྱ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་འབྲལ་རུང་དང་། བྲལ་བ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ཐ་དད་དུ་མེད་པས་བྲལ་མི་ཤེས་པ་དང་། གདོད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་ཅིང་མི་སྟོང་པ་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པར་བཞེད་དོ།། དཀོན་བརྩེགས་ལེའུ་ཞེ་བརྒྱད་པ་དཔལ་ཕྲེང་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པ་ནི་འདི་གཉིས་ལགས་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦུབས་དང་ཐ་དད་དུ་གནས་པ་མ་གྲོལ་བས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐ་དད་དུ་མི་གནས་ཤིང་གྲོལ་བས་ཤེས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ལས་འདས་པ་སྙེད་དག་གིས་མི་སྟོང་པ་ལགས་སོ།། ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཇོ་བོ་རྗེས་བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་རིམ་པ་ལས། འབྲས་བུ་གཞན་ནས་མི་བཙལ་ཡེ་ནས་གྲོལ། །བླ་མའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྟན་རུང་མ་བསྟན་རུང་། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱིས་བསྒོམ་རུང་མ་བསྒོམས་རུང་། །ཤེས་རབ་ལྡན་པས་རྟོགས་རུང་མ་རྟོགས་རུང་། །རྒྱུ་རྐྱེན་བྲལ་བའི་སེམས་ཉིད་འདུས་མ་བྱས། །རྟག་པ་མ་ཡིན་ཆད་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ། །སྐྱེ་འགག་ཐ་དད་དོན་གཅིག་འགྲོ་འོང་མེད། །སྤྲོས་པའི་མཐའ་བརྒྱད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི། །རང་བྱུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རྣམ་དབྱེར་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །གློ་བུར་དག་གིས་ཁམས་སྟོང་གི །རྣམ་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །བླ་མེད་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་རྣམ་དབྱེར་མེད་པའི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་མདོ་དག་དྲང་དོན་ཡིན་གྱི་ངེས་དོན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཆེན་མོ་དམ་ཆོས་དགོངས་པ་གཅིག་པའི་གཞུང་ལས། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ངེས་དོན་འཁོར་ལོ་ཡིན།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། མདོ་སྡེ་དགོངས་འགྲེལ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། འགག་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དང་ལྡན་པ། ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་པ་བསྐོར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་འདི་ནི་བླ་ན་མ་མཆིས་པ། སྐབས་མ་མཆིས་པ། ངེས་པའི་དོན་ལགས་ཏེ། རྩོད་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་མ་ལགས་སོ།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཆོས་འཁོར་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་བླ་ན་མཆིས་པ། སྐབས་མཆིས་པ། དྲང་བའི་དོན་རྩོད་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང་མཐའ་མ་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་ངེས་དོན་དུ་གྲུབ་བོ།། གཉིས་པ་ནི། འབྲི་གུང་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ཉམས་ལེན་གཙོ་བོ་ནི་ཕྱག་ཆེན་ལྔ་ལྡན་དང་ཟབ་ལམ་ནཱ་རོ་ཆོས་དྲུག་གཉིས་ཡིན་ལ། ལྔ་ལྡན་ཉམས་བཞེས་ཀྱི་རིམ་པ་མདོར་བསྡུས་ཤིག་དགོད་པར་བྱ་བ་ལ་ཐོག་མར་ཐུན་མོང་ཕྱི་ཡི་སྔོན་འགྲོ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐུན་མིན་ནང་གི་སྔོན་འགྲོ། ཁྱད་པར་གྱི་སྔོན་འགྲོ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་སྒོ་ནས་དངོས་གཞི་ཡི་དམ་སྒོམ་པ། བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་བཞེས་ཏེ་མཐར་བསྔོ་བས་རྒྱས་འདེབས་པ་སྟེ་མདོར་ན་སྡེ་སྣོད་དང་རྒྱུད་སྡེའི་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་ལུགས་ལྔ་རུ་བསྡུས་
<center>ནས་བསྟན་པ་ལ་འབྲི་གུང་ཕྱག་ཆེན་ལྔ་ལྡན་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས།</center>
<center>༧སྐྱོབ་པ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོས།</center>
<center>༼ཁྱད་པར་གྱི་སྔོན་འགྲོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས།༽</center>
<center>བྱམས་དང་སྙིང་རྗེའི་རྟ་ཕོ་ལ། །གཞན་ཕན་གྱི་དཀྱུས་ཐོག་མ་བཅད་ན། །</center>
<center>ཁྲོམ་ལྷ་མིའི་འོར་ཆེ་མི་འབྱུང་བས། །སེམས་སྔོན་འགྲོ་འདི་ལ་ནན་ཏན་མཛོད། །</center>
<center>༼དངོས་གཞི་ཡི་དམ་གྱི་ལྷ།༽</center>
<center>རང་ལུས་ལྷ་སྐུའི་རྒྱལ་པོ་ལ། །གཞི་འགྱུར་མེད་ཀྱི་བརྟན་ས་མ་ཟིན་ན། ། མ་མཁའ་འགྲོའི་འཁོར་འབངས་མི་འདུ་བས། །ལུས་ཡི་དམ་གྱི་ལྷ་ལ་ནན་ཏན་མཛོད། །</center>
<center>༼བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར།༽</center>
<center>བླ་མ་སྐུ་བཞིའི་གངས་རི་ལ། །མོས་གུས་ཀྱི་ཉི་མ་མ་ཤར་ན། །</center>
<center>བྱིན་རླབས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་མི་འབྱུང་བས། །སེམས་མོས་གུས་འདི་ལ་ནན་ཏན་མཛོད། །</center>
<center>༼ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ།༽</center>
<center>སེམས་ཉིད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ཡངས་པ་ལ། །རྣམ་རྟོག་གི་སྤྲིན་ཚོགས་མ་དེངས་ན། །</center>
<center>མཁྱེན་གཉིས་ཀྱི་གཟའ་སྐར་མི་བཀྲ་བས། །སེམས་མི་རྟོག་འདི་ལ་ནན་ཏན་མཛོད། །</center>
<center>༼བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ།༽</center>
<center>ཚོགས་གཉིས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལ། །སྨོན་ལམ་གྱིས་བྱི་དོར་མ་བྱས་ན། །</center>
<center>དགོས་འདོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བས། །རྗེས་བསྔོ་བ་འདི་ལ་ནན་ཏན་མཛོད། །ཕྱག་ཆེན་ལྔ་ལྡན་ལས་བཞི་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་འདི་ཉིད་ལ་དབྱེ་དུ་མ་མཆིས་ཀྱང ངེས་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་དག་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་</center>
<center>བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཉིད་གཞིའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལས་ལོགས་ན་མེད་དོ།།</center>
<center>མཁན་མིང་ཙམ་འཛིན་པ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ནས་སྤྱི་ལོ་༢༠༢༣ཟླ་བ་༥པའི་ཚེས་༡༧གཟའ་སྐར་འཕྲོད་སྦྱོར་དགེ་བའི་ཉིན་བྲིས་པའོ།།</center>
<center>མཁན་པོ་ལྷག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་བཅུད་དོན།</center>
སྙིང་པོ་དམ་པ་བརྗོད་པ་མི་བསྐྱོད་དགོངས་རྒྱན་གྱི་གཏམ་བཤད་བཅུད་དོན་བཞུགས།<br>
གློ་བུར་སེམས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་དང་བྲལ་གཞི་འབྲས་ཀུན་ཏུ་མི་བསྐྱོད་པའི། །<br>
དབྱིངས་རིག་དབྱེར་མེད་རྟག་བརྟན་ཐེར་ཟུག་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་རིག་བྱ་ཉིད། །<br>
གསང་བ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གསང་བ་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་ཆོས་ཚུལ་འདི། །<br>
གསལ་མཛད་ཐུབ་དབང་ཀླུ་ཐོགས་ཞབས་དང་བཀའ་བརྒྱུད་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུར་འདུད། །<br>
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མི་གཟུགས་སུ་བྱོན་རྗེ་བཙུན་དབྱངས་ཅན་སྙན་པའི་སྡེའི། །<br>
ཐུགས་མཚོ་ལས་བྱུང་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་བཞེད་སྲོལ་འདི། །<br>
བདག་བློར་བསྐལ་ཀྱང་རྗེ་བཙུན་ཉིད་ལ་མོས་གུས་དྲག་པོས་གསོལ་བཏབ་སྟེ། །<br>
རང་གཞན་ཀུན་ལ་ཕན་དུ་རེ་བའི་བསམ་པ་བཟང་པོས་དགོད་པར་བྱ། །<br>
ཞེས་སྐྱབས་ཀྱི་མཆོག་གྱུར་རྣམས་ལ་ངེས་དོན་ཟབ་མོའི་དོན་རྗེས་སུ་དྲན་བཞིན་དུ་ཟོལ་མེད་ཀྱི་བློས་མཆོད་ཚིག་གི་མེ་ཏོག་སྔུན་དུ་གཏོར་ནས་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་ཀྱི་སྒོ་ཡངས་པོར་ཕྱེ་སྟེ། སྐབས་འདིར་གང་ཞིག་གླེང་བར་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་སངས་རྒྱས་དྲུག་པ་སེང་གེའི་རྣམ་འཕྲུལ་དུ་རྩོད་མེད་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་མཚན་བརྗོད་པར་དཀའ་བ་རྗེ་བཙུན་ཀརྨ་པ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཟབ་རྒྱས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་མཐའ་ཀླས་པར་གསུངས་པ་ལས་བཀའ་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་དགོངས་པ་ངེས་དོན་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་ལུགས་དབང་བཙན་པར་བྱས་ནས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ལྟ་གྲུབ་དགོངས་བཞེད་དང་ཉམས་ལེན་ཕྱག་བཞེས་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཡོད་པ་མདོར་ཙམ་སྨོས་པ་ལ། ཐོག་མར་འདི་བཤད་པར་འདོད་དེ། རྗེ་བཙུན་དེའི་ཞལ་སྔ་ནས། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་འདིའི་དངོས་བསྟན་མདོ་ལུགས་ཀྱི་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མ་དང་། ཤུགས་ལས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ཟབ་དོན་མཐར་ཐུག་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མིན་པའང་སྟོན་པ་ལ་དགོངས་ནས། མཉམ་མེད་སྒམ་པོ་པ་སོགས་བཀའ་བརྒྱུད་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་ནས། འོ་སྐོལགྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་གཞུང་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པས་མཛད་པའི་ཐེག་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བཀའ་བསྩལ་བས་ན་ཀརྨ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྙིང་པོའི་རིང་ལུགས་དྲི་མ་མེད་པ་འཛིན་མཁན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཡོད་རྒུ་ཅོག་དབྱངས་གཅིག་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་གཞན་སྟོང་དབུ་མའམ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཉིད་གཙོ་བོར་བཞེད་དོ། །ཞེས་མཚམས་སྦྱོར་གྱི་ཚུལ་དུ་བརྗོད་ནས། ད་ནི་བཤད་བྱ་དངོས་དེ་ ༡༽སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་པོ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད། དེ་ལའང་དང་པོ་རྫོགས་སངས་འཕྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན། གཉིས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན། གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ཐ་མ་དེ་ལའང་དངོས་དང་། ཞར་བྱུང་དང་པོ་འཁོར་ལོ་གསུམ་ཀར་གཤེགས་སྙིང་བསྟན་པ་སྟེ། འཁོར་ལོ་དང་བར་གཉིས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུར་མགོ་སྨོས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་ཅིང་། འཁོར་ལོ་ཐ་མར་མདོའི་དབང་དུ་ན་ཆོས་དབྱིངས་འོད་གསལ་ལམ་དབྱིངས་རིག་དབྱེར་མེད་བརྟེན་པ་སེམས་ཀྱི་གཤེགས་སྙིང་དང་། སྔགས་ཀྱི་དབང་དུ་རྟེན་ལུས་ཀྱི་ཆ་རྩ་རླུང་ཐིག་གསུམ་སྟེ་མདོར་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རླུང་སེམས་དབྱེར་མེད་པ་ཆ་མེད་ཀུན་འགྲོ་རིགས་མེད་པ་གཤེགས་སྙིང་དུ་བསྟན་པས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པར་གཤེགས་སྙིང་གི་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བསྟན་པར་བཞེད་ཚུལ། གཉིས་པ་ངེས་པའི་དོན་དུ་གཤེགས་སྙིང་ལ་རྒྱུ་འབྲས་མཚན་ཉིད་པ་ཞིག་ཡོད་ནས་དེའི་རྣམ་གཞག་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་བཤད་པ། གསུམ་པ་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་པོ་ཡོད་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །༢༽སྙིང་པོའི་ངོ་བོ་བསྟན་པ། དེ་ལའང་དང་པོ་གཙང་བདག་རྟག་བདེའི་ངོ་བོར་བསྟན་པ་དངོས་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟག་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་སུ་བསྟན་པའི་དོན་འཆད་པ། དམ་པ་བཞིའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་སྙིང་པོ་དེ་ཉིད་རང་ངོ་མི་སྟོང་པར་བསྟན་པ། གཞི་དུས་ནས་ཡོད་པའི་སྙིང་པོ་དྲི་མ་དང་བྲལ་ནས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་བམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་སོགས་རང་གཞན་གྱི་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོའི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པར་བཤད་པས་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་ཡོད་པར་བཞེད་ཚུལ། གཉིས་པ་སྙིང་པོ་དེ་འཁོར་འདས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ངོ་བོར་བསྟན་པ་དང་། ཞར་ལ་སྙིང་པོ་དེ་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པར་བསྟན་པའོ། །༣༽དྲི་མ་སྦྱོང་བའི་ལམ་ལ་བརྩོན་ཚུལ། ༤༽སྙིང་པོ་ལ་དྲི་མས་སྒྲིལ་ཚུལ་དཔེེས་བསྟན་པ། ༥༽བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་བསྟན་པའི་དགོས་པ་བཤད་པ། ༦༽མི་བསྐྱོད་རྒྱལ་བའི་སྙིང་པོའི་ལྟ་གྲུབ་སྟོན་པའི་གསུང་རྩོམ་ཁག་སྟེ་དོན་ཚན་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ལགས་ན། རྒྱས་པ་དཔྱད་རྩོམ་མི་བསྐྱོད་དགོངས་རྒྱན་ཉིད་ལ་གཟིགས་པར་ཞུ་ཞེས་འབོད་བསྐུལ་དང་བཅས་ཏེ། སླར་སྨྲས་པ། བདག་ནི་ཉེས་ཕུང་བདག་ཉིད་ཕྱིར། །རྒྱལ་བའི་དགོངས་དོན་འཆད་ཐབས་བྲལ། །འོན་ཏེ་རང་བཟོས་མ་བསླད་པར། །རྒྱལ་བའི་གསུང་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལས། །སྙིང་པོའི་ལྟ་གྲུབ་བསྟན་པའི་དོན། །ཇི་ལྟར་གསུང་བཞིན་ཟུར་བཀོལ་ཏེ། །སྡེ་ཚན་དྲུག་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ། །ཉེས་འགལ་མཆིས་ན་བདག་གི་ནོངས། །མཁས་པའི་སྤྱན་སྔར་བཟོད་གསོལ་ཏེ། །འདིར་འབད་དགེ་རྩ་རང་གཞན་ཀུན། །སྙིང་པོ་དམ་པ་རྟོགས་ཕྱིར་བསྔོ། །ཞེས་པ་འདི་ཡང་ཆོས་གླེང་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་པའི་གསུང་ལྟར་གུས་ལྷག་པ་ཡེ་ཤེས་ནས་རང་གི་བཤད་བྱའི་དོན་ཚན་གཙོ་བོ་དག་ཟུར་དུ་ཕྱུང་ནས་འདིར་བཀོད་པ་ལགས་སོ།། །།
Read full paper [https://buddhanature.tsadra.org/images/4/4a/Khenpo_Lhakpa_Yeshe-2023-BNConferncePaper.pdf here].
I will share some of my thoughts and understanding of Go rams pa’s interpretation of the concept of buddha-nature presented in his ''Supplement to the Three Vows''. This text was written to critique and clarify what Go rams pa saw as misrepresentations and misunderstandings of the theory of buddha-nature that were prevalent throughout Tibet in the fifteenth century. The Jo nang pa school of Tibetan Buddhism in particular was one of the major subjects of his criticism, whose assertions on buddha-nature he refuted, presenting and defending his own interpretations. +
<center>བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ཆོས་སྐོར་བགྲོ་གླེང་གི་གཏམ་བཤད་བཅུད་དོན།</center>
<center>མཁན་པོ་ངག་དབང་འབྱོར་ལྡན།</center>
༄༅། །བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ཆོས་སྐོར་བགྲོ་གླེང་གི་སྐབས་འདིར་གུས་པས་གཏམ་བཤད་བྱ་རྒྱུའི་བརྗོད་གཞི་ནི། དུས་རབས་བཅུ་ལྔ་པའི་ནང་བྱོན་པའི་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པའི་མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་གོ་བོ་རབ་འབྱམས་པ་བསོད་ནམས་སེང་གེ་ཞུ་བ་ཁོང་གི་གསུང་། སྡོམ་གསུམ་ཁ་སྐོང་ཞེས་བའི་བསྟན་བཅོས་གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་གསུམ་གྱི་ལེའུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ལས་གཞིའི་ལེའུ་དེ་ཁམས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་སྐོར་རེད་འདུག་པ་དེ་ཡིན།
དེ་ཡང་དགག་བཞག་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་གནང་གི་འདུག་པ་བཞིན། དང་པོར་དགག་ཡུལ་རྒྱལ་ཚམ་དར་མ་རིང་ཆེན་རྗེས་འཇུག་རྣམས་དང་། རོང་སྟོན་ཤཱཀྱ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྗེས་འཇུག་ཡིན་པར་ཁས་ཆེ་བ་རྣམས་དང་། བུ་སྟོན་རིན་ཆེན་གྲུབ་དང་པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་དྲི་མེད་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང་། ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་རྣམས་ཀྱི་བདེ་སྙིང་འདོད་ཚུལ་ངོས་བཟུང་ཞིང་དེ་དག་ཇི་ལྟར་དགག་ཚུལ་དང་། དེ་ནས་མཐར་གོ་རམས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ངོས་འཛིན་གང་ཡིན་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། +
༄༅། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁམས་ཡོད་པ་ལུང་རིགས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་པ་དཔྱད་གླེང་བཞུགས་སོ། །
བསྐལ་མང་གོང་ནས་རྡུལ་བྲལ་མཚན་དཔེ་ལྡན་པའི་སྐུ། །
བཅོས་མིན་ཚུལ་སྤངས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བདེན་པའི་གསུང་། །
རྣམ་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ཟག་པ་མི་མངའ་འོད་གསལ་ཐུགས། །
ཐུབ་དབང་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོར་སྒོ་གསུམ་གུས་པས་འདུད། །
ཅེས་མཆོད་ཡུལ་གོང་མ་རྣམས་ལ་བསྟོད་ཕྱག་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་གང་ཞིག་གླེང་བར་བྱ་བའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རིམ་པ་ནི། སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་དགོན་ཆེན་དྲུག་གི་ཡ་གྱལ་ཞེ་ཆེན་བསྟན་གཉིས་དར་རྒྱས་གླིང་དུ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་གི་དུས་འདིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་རིགས་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་འབེབས་ཚུལ་སྐོར་ཅུང་ཟད་གླེང་བར་བྱ་བ་ལ། ༡ ཁམས་སམ་རིགས་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ལུང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་བཤད་པ། ༢ གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ། ༣ དེ་ཡི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ༤ བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་མཚན་ཉིད་དེའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཚུལ། ༥ བཀའ་བར་མཐའ་གཉིས་ཀྱིས་གཉུག་སེམས་གཏན་ལ་འབེབས་ཚུལ་དགོངས་པ་འགལ་མེད་གནད་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་པ་ལྔ་ལས།
དང་པོ་ནི། ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས།༡ དག་པ་དྭངས་བ་འོད་གསལ་བ། །མི་འཁྲུགས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྟེ། །ཡེ་ནས་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང་། སྐོང་བཤགས་རྡོ་རྗེ་ཐོལ་གླུ་ལས།༢ བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོས་འགྲོ་བ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། །སེམས་ནི་རྒྱ་ཆེན་མཆོག་ཏུ་རབ་བསྐྱེད་ཅིང་། །འགྲོ་བ་དེ་དག་མ་ལུས་སངས་རྒྱས་རྒྱུ། །འདི་ན་སྣོད་མིན་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་དང་། །རྒྱུད་བླ་མ་ལས།༣ རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་། །རིགས་ཡོད་ཕྱིར་ན་ལུས་ཅན་ཀུན། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་སེམས་ཅན་ཚོགས་ཞུགས་ཕྱིར། །རང་བཞིན་དྲི་མེད་དེ་ནི་གཉིས་མེད་དེ། །སངས་རྒྱས་རིགས་ལ་དེ་འབྲས་ཉེར་བརྟགས་ཕྱིར། །འགྲོ་ཀུན་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་གསུངས། །ཞེས་སོ། གཉིས་པ་ནི། འབྲས་བུ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང་། ངོ་བོ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་དང་། རྒྱུ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང་གསུམ་གྱིས་གྲུབ། དེ་ཡང་དང་པོ་འབྲས་རྟགས་དང་། ཕྱི་མ་གཉིས་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡིན། དང་པོ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་འབྲས་བུ་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་ངོ་བོ་ཡེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཡོད་པར་སྒྲུབ་ཅིང་། ངོ་བོ་ཡེ་དག་དང་། དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སངས་རྒྱས་གཉིས་ལྡོག་ཆ་ཐ་དད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཇོག་གོ །སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཞེས་པ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་གྱི་དེའི་འབྲས་བུ་མིན་པས་རྒྱུ་ལ་འབྲས་གནས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡང་མེད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། ལུས་ཅན་ཀུན་ཆོས་ཅན། རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ཏེ། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་པའི་རྐང་པ་དང་པོའི་དོན་ནི། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མཐར་ཐུག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོན་ཏན་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དེ་ལྟ་བུ། སྔོན་ཐ་མལ་པ་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་དེ་ལས་ཕྱིས་གསལ་བའམ། འཕྲོ་བའམ། མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་པས་ན་ད་ལྟ་ནས་གཞི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡོད་ཅེས་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །
༡༽ སྡེ་དགེ་བཀའ་འགྱུར། མདོ་སྡེ་པོད་རྟགས་ ༼ད༽ ཤོག་གྲངས་ ༤༦ ནང་དུ་གསལ།<br>
༢༽ ཀློང་ཆེན་སྙིང་གི་ཐིག་ལེ་ཤོག་གྲངས་ ༥༧༠ ནང་དུ་གསལ།<br>
༣༽ རྣམ་གླིང་དེབ་གཟུགས་ཤོག་གྲངས་ ༡༩ ནང་དུ་གསལ།
Read full paper [https://buddhanature.tsadra.org/images/d/d6/Khenpo_Ngawang_Lodoe-2023-BNConferncePaper.pdf here].
<center>མཁན་པོ་ངག་དབང་ཐོགས་མེད་ཀྱི་གཏམ་བཤད་བཅུད་དོན།</center>
<center>(པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གཤེགས་སྙིང་གི་བཞེད་པ།)</center>
<center>ཤཱཀྱའི་སྲས་ཀྱི་ཐེག་མཆོག་ངེས་པའི་དོན། །</center>
<center>ཚད་ལྡན་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་དུ་གང་བྱོན་པ། །</center>
<center>དྲི་མེད་ལེགས་པའི་བློ་ཡིས་འདོམས་པ་ལ། །</center>
<center>མཚུངས་བྲལ་དགེ་བའི་བཤེས་ལ་གུས་ཕྱག་འཚལ། །</center>
དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འདི་ཡི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་རྣམ་གཞག་སྙིང་བསྡུས་སུ་འཆད་པ་ལ་གསུམ་ལས།<br>
དང་པོ། གྲུབ་མཐའ་མདོར་བསྡུས་ནི།<br>
པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་(1428-1507)གྲུབ་མཐའ་བཞི་ལས་སེམས་ཙམ་པ་ལ་རྣམ་བདེན་རྫུན་གྱི་ཁྱད་པར་མི་འབྱེད། དབུ་མ་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་སྲོལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་དང་། ཐོགས་མེད་ཞབས་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་སྲོལ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པའི་དབུ་མ་པ་གཉིས། མཁས་པ་གཞན་གྱིས་སེམས་ཙམ་རྣམ་རྫུན་པར་བཞེད་པ་དེ་ཉིད་ཁོང་གིས་དབུ་མ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བར་བཞེད་ཅིང་། བྱམས་ཆོས་སྡེ་ལྔ་དང་། ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད། ཕྱོགས་གླང་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་རྣམས་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་སུ་ཁས་ལེན་ནོ། །དབུ་མ་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཐོས་བསམ་གྱི་ཚེ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དབུ་མ་ཟབ་ཅིང་། སྒོམ་པའི་ཚེ་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་ཟབ་ལ། དགོངས་པ་གཅིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །
གཉིས་པ། གཤེགས་སྙིང་སྟོན་པའི་གཞུང་།<br>
ད་ཡོད་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་འབུམ་པོད་ཉེར་བཞི་ནང་སྙིང་པོ་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་རང་རྐང་བ། པོད་ཀ། ༡ ཤེར་ཕྱིན་ལུང་རིགས་རོལ་མཚོའི་སྐབས་དང་པོ་རྟེན་རིགས་བཤད་པའི་སྐབས། པོད་ག། ༢ མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་ལུས་དང་ཡན་ལག་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་སྐབས། ༣ རྒྱན་གྱི་སྤྱི་དོན་ཉེར་མཁོ་བསྡུས་པ་ལུང་ཆོས་རྒྱ་མཚོའི་སྙིང་པོའི་རྟེན་གྱི་སྐབས། པོད་ཆ། ༤ གསེར་གྱི་ཐུར་མའི་གཤེགས་སྙིང་དང་འབྲེལ་བའི་ལན་གྱི་སྐབས། པོད་ད། ༥་བྱམས་ཆོས་ལྔ་ཡི་ལམ་རིམ་གསལ་བྱེད་ལས་རྒྱུད་བླ་མའི་ལམ་རིམ་གྱི་སྐབས། པོད་པ། ༦ རྒྱུད་བླ་མའི་རྣམ་བཤད་སྔོན་མེད་ཉི་མ། ༧ སངས་རྒྱས་སྙིང་པོའི་རྣམ་བཤད་མདོ་རྒྱུད་སྙིང་པོ། པོད་ཙ། ༨ སྡོམ་གསུམ་གྱི་དྲི་བ་ཀུན་ལ་གྲགས་ཆེ་བ་གསུམ་གྱི་བཤད་པ། ༩ གསེར་གྱི་ཐུར་མ་ལས་བརྩམས་པའི་དོགས་དཔྱོད་འབེལ་གཏམ་རབ་གསལ་རྣམ་ངེས། ༡༠ བློ་མཆོག་པའི་དྲིས་ལན། ༡༡ པོད་འ། རྗེ་བཙུན་མུས་རབ་འབྱམས་པའི་གསེར་ཐུར་ལས་འཕྲོས་པའི་དྲི་བ་བཅས་ཆོས་ཚན་བཅུ་གཅིག་བཞུགས་སོ། །
གསུམ་པ། གཤེགས་སྙིང་གི་རྣམ་གཞག་དངོས།<br>
༡༽ སྟོན་པས་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཚུལ།<br>
བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དེས་གསུངས་པའི་གྲུབ་མཐའ་བཞི་ལས། ཉན་ཐོས་སྡེ་པའི་གཞུང་ལས་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་མ་བཤད་ཅིང་། སེམས་ཙམ་པས་ཀུན་གཞིའི་སྟེང་གི་ཟག་མེད་ས་བོན་ལ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོར་བཞེད། དབུ་མ་པ་ལ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དང་གསང་སྔགས་ལས་སྙིང་པོ་རྣམ་གཉིས་གསུངས་ཤིང་། ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་འཁོར་ལོ་བར་པར་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་བཀག་པའི་མེད་དགག་ལ་སྙིང་པོར་འཆད་པ་དང་། འཁོར་ལོ་གསུམ་པར་སྙིང་པོ་མ་ཡིན་དགག་ལ་བཞེད་ཅིང་། དེ་ཡང་མདོ་ལ་ལར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་པོ་ཡོད་པར་གསུངས། མདོ་ལ་ལར་དེ་དགོངས་པ་ཅན་དུ་འགྲེལ་བར་མཛད་དོ། །གསང་སྔགས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་འོག་མ་གསུམ་གྱི་བཞེད་པ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དང་མཐུན་ཞིང་། བླ་མེད་དུ་སྤྲོས་པ་ཀུན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བར་ཆེན་པོར་བཞེད་པར་གསུངས་སོ། །
༢ རྒྱ་གར་མཁས་པས་ཇི་ལྟར་བཀྲལ་ཚུལ།<br>
རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་མགོན་པོས་ཐེག་ཆེན་རྒྱུད་བླ་མར་རྣམ་གཞག་རྣམ་པ་བཅུ་དང་དཔེ་དོན་དགུ་ཡི་སྒོ་ནས་བཤད་ཚུལ་རྣམ་པ་གཉིས་གསུངས་ཤིང་། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཡོད་པ་དང་། ཆོས་སྐུ་ས་དང་པོ་ནས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བར་གསུངས། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་པ་ལས་རབ་དགའི་ས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ལ་སྙིང་པོ་མཐོང་ཚུལ་གསལ་བར་གསུངས་སོ། །
༣༽ བོད་ཀྱི་མཁས་པས་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཚུལ།<br>
དེ་ཡང་བློ་མཆོག་པའི་དྲིས་ལན་ལས། གངས་ཅན་པའི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་དག་ལ་ལུགས་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་བཞེད་པའི་ལུགས་དང་། མ་ཡིན་པར་བཞེད་པའི་ལུགས་སོ། ། དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ་སྙིང་པོའི་ངོས་འཛིན་སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པའི་མེད་དགག་གི་ཆ་ལ་བཞེད་པ་དང་། དེ་ཡིས་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པའི་མ་ཡིན་དགག་གི་ཆ་ལ་བཞེད་པའོ། །དང་པོ་ནི་རྔོག་ལོ་ཙ་བ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་བུ་བ་བརྒྱུད་པ་དང་བཅས་པའོ། །ལུགས་གཉིས་པ་སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་མེད་པར་བཞེད་པ་ནི་རྗེ་བཙུན་ས་སྐྱ་པ་རྣམས་དང་། ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་བུ་སྟོན་ལ་སོགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༤༽ གཤེགས་སྙིང་གི་ངོས་འཛིན།<br>
༡ བླ་མཆོག་པའི་དྲིས་ལན་ལས་“དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཉིད་སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་རྣམས་དང་དབྱེར་མེད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཟེར”། ཞེས་དང་རྒྱན་གྱི་རྣམ་བཤད་ལུང་ཆོས་རྒྱ་མཚོའི་སྙིང་པོ་ལས། སྟོབས་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་དབྱེར་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་དང་། སྔགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་བཞེད་ཚུལ་ནི་སྙིང་པོའི་རྣམ་བཤད་ལས། རྒྱུད་སྡེ་འོག་མར་གསུངས་པ་ཡི། སྙིང་པོ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དང་མཐུན། རྣལ་འབྱོར་ཀུན་གྱི་བླ་མར་ནི། སྤྲོས་པ་ཀུན་ལས་རབ་འདས་པའི། ཟག་མེད་བདེ་བ་ཆེན་པོར་ནི། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སྟེ། དམ་པའི་དོན་གྱི་བདེན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༥༽ གཤེགས་སྙིང་གི་ཁྱད་ཆོས།<br>
༡ སྙིང་པོ་དེ་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་ལ་མ་གཏོགས་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པ། ༢ སྙིང་པོ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་གཅིག་ཅིང་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་བཞི་དང་ལྡན་པ།༤ ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ནས་བཞག་དགོས་པ་ལས་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཆ་ནས་བཞག་མི་རུང་བ།༥ སྙིང་པོ་དེ་ཤེས་པ་དང་། དངོས་པོ། མི་རྟག་པ། འདུས་མ་བྱས་པ། མ་ཡིན་དགག དགེ་བ། དོན་དམ་བདེན་པ། གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཡིན་པ། ༦མདོ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་པོ་ཡོད་ཅེས་པ་དེ་རྒྱུད་བླ་མས་དགོངས་པ་ཅན་དུ་བཀྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་མང་དུ་གསུངས་སོ། །
༦༽ གཤེགས་སྙིང་སེམས་ཅན་ལ་མེད་པའི་ཤེས་བྱེད།<br>
དེ་ལ་ལུང་རིགས་གཉིས་ལས་༡ལུང་ནི། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་སེམས་ཅན་ལ་མེད་དེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། དེས་ན་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་པར། མྱ་ངན་འདས་པ་མི་ཐོབ་སྟེ། འོད་དང་འོད་ཟེར་སྤངས་ནས་ནི།ཉི་མ་ལྟ་བར་མི་ནུས་བཞིན། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །༢ རིགས་པ་ནི། བློ་མཆོག་པའི་དྲིས་ལན་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཅན། སྙིང་པོ་དངོས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དྲིམ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། སྙིང་པོ་དངོས་ནི་དྲི་མ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་དང་དབྱེར་མེད་པ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ན་དེ་དག་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཚན་ཉིད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ།ཞེས་གསུངས་སོ། །
༧༽ སེམས་ཅན་ལ་ཡོད་པར་བཤད་པ་དྲང་དོན་ཡིན་པ།<br>
༡ མདོ་ཡི་དོན། ལུང་རིགས་རོལ་མཚོ་ལས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྙིང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེ་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོས་འགྲོ་ཀུན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའི་མདོ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་ཟིན་གྱི་དོན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །<br>
༢ དེ་ཉིད་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་པ། དེ་ཉིད་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་སྙིང་པོར་བཏགས་ནས་དེ་ཡོད་པ་ལ་སྙིང་པོ་ཡོད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རས་ཡུག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་འཚིག་པ་ལ། རས་ཡུག་འཚིག་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། ཞེས་གསུངས་སོ། དེ་ལ་བཏགས་མིང་གི་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་ལས། ༡ འདོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་དེ་ཆོས་ཅན། སྙིང་པོའི་མིང་གིས་འདོགས་སུ་རུང་སྟེ། དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ༢ བཏགས་པའི་དགོས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཉེས་པ་ལྔ་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནོ། །༣ དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྒྱུད་སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་དང་དབྱེར་མེད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་གསུངས་སོ། །
༨༽ མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ།<br>
སྙིང་པོའི་རྣམ་བཤད་ལས། དེ་ཕྱིར་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ནི། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་བརྗོད། ཞེས་དང་། མདོར་ན་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་ཀུན། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན། དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རིགས་ཡོད་ཕྱིར། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་བཏགས། ཞེས་གསུངས་སོ། ། རྫོགས་སོ།།
Read abstract [https://buddhanature.tsadra.org/images/2/2c/Khenpo_Sherab_Phuntsho-2023-BNConfernceAbstract.pdf here].
Read full paper [https://buddhanature.tsadra.org/images/7/73/Khenpo_Sherab_Phuntsho-2023-BNConferencePaper.pdf here]. +
This paper will present the text ''Phyag chen 'khrul pa rtsad gcod 'khrul lugs ngos 'dzin gyi gdams pa'' (''A Mahāmudrā Investigation into Confusion: An Instruction for Identifying the Process of Confusion'') by 'Jig rten gsum mgon. This text explains what differentiates sentient beings from buddhas and how they are ultimately inseparable. The disciple Mkhan po Bzod pa asks his teacher to clarify where confusion comes from and which came first: a buddha or a sentient being. 'Jig rten gsum mgon answers that neither came first, that there is no difference in terms of time between the two, and that the first buddha is the primordial buddha (''ādibuddha''), which is the dharmatā (''chos nyid''), and the first sentient being is the dharmin (''chos can''). The dharmatā and dharmin is the basis of all (''kun gzhi''). He explains that the dharmatā exists within all sentient beings, and their confusion is caused by not recognizing that this dharmatā exists within them. Recognizing this dharmatā is to become a buddha according to 'Jig rten gsum mgon. This is a profound text that shows how sentient beings and buddhas are related, how confusion arises that leads to saṃsāra, and how recognition of the true nature of sentient beings is the way to enlightenment. We will discuss the major points of this text and how dharmatā is related to the idea of buddha-nature of the ''Uttaratantra''. +
[https://buddhanature.tsadra.org/images/a/a4/Khenpo_Tenpa_Tsering-2023-BNConfernceAbstract.pdf Download Abstract] +
<center>མཁན་པོ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་བཅུད་དོན།</center>
ཀ་དག་སྤྲོས་བྲལ་ནང་དབྱིངས་དང་། །ལྷུན་གྲུབ་འདུས་མ་བྱས་པའི་མདངས། །ཟུང་འཇུག་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའི་སྐུ། །འཇམ་དཔལ་སྨྲ་བའི་སེང་གེར་འདུད། །ཅེས་མཆོད་པར་བརྗོད་པ་ཉུང་ངུས་ངག་ལམ་ཡངས་པར་ཕྱེ་ནས། དེང་གནས་དུས་སྟོན་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཏེ། མཁས་སྟག་སེངས་ཁྱུང་འབྲུག་ལྟ་བུ་ཚོགས་པའི་སྤྱན་སྔར། སྐྱེས་སྦྱངས་མཆེ་སྡེར་རྣོན་པོའི་སྤོབས་པ་དབེན་པའི་ཝ་རྒན་རང་ཡང་བགྲོ་གྲེང་གི་ཚོགས་རར་ལྷགས་པའི་སྐལ་བཟང་ཤར་བ་ལ་དད་གུས་སྤྲོ་གསུམ་གྱིས་གྲོས་གཞི་ཅུང་ཙམ་ཞུ་བ་ལ། སྤྱིར་རྒྱལ་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་མཐའ་དག་གདུལ་བྱ་རྣམས་མངོན་མཐོ་ནས་གཤེགས་སྙིང་ཇི་རིགས་པར་རྟོགས་ནས་ངེས་ལེགས་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཁོ་ནར་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བཀའ་བར་པ་ནས་ཤེར་ཕྱིན་དང་། མཐའ་མ་ནས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ། གསང་སྔགས་ནང་པ་སྤྱི་ནས་གཉུག་སེམས། ཨ་ཏི་ཡོ་ག་སོགས་ནས་རྫོགས་ཆེན་དང་། ཕྱག་ཆེན་སོགས་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་སྟེ། རིག་འཛིན་འཇིགས་མེད་གླིང་པའི་ཞལ་ནས། རྒྱལ་བས་འཁོར་ལོ་བར་མཐའ་རྣམ་པ་གསུམ། །བསྟན་བྱའི་ངོ་བོ་སོ་སོ་རང་རིག་སྟེ། །སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་རུ། །རང་བཞིན་བཞུགས་ལ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོར་གྲགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།། དེས་ན་མདོ་མཚན་ཉིད་ཐེག་པ་ནས་ཕུང་པོ་རྣམ་དཔྱད་ཀྱི་རིགས་པས་གཤེགས་སྙིང་གི་སྟོང་ཉིད་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ་བསྒོམ་པས་རྟོགས་རིམ་བཞིན། ཉན་རང་བྱང་སེམས་གསུམ་གྱི་གོ་འཕང་ཐོབ། གསང་སྔགས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་སྐབས་གཞི་ཁམས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འདི་ཉིད་ཐབས་བསྐྱེད་རྫོགས་ལམ་གྱིས་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ལས་གཤེགས་སྙིང་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་མངོན་དུ་གྱུར། རྫོགས་རིམ་ཡང་ཕ་རྒྱུད་པས་རྩ་རླུང་གཙོ་བོར་བཏོན་ཅིང་། མ་རྒྱུད་པས་ཐེག་ལེ་གཙོ་བོར་བཏོན་པའི་སྒོ་ནས་མཐར་ཐུག་དགོངས་པ་མངོན་དུ་གྱུར། གཉིས་མེད་རྒྱུད་སྡེ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་རྫོགས་ཆེན་སྐབས་མ་བཅོས་རང་བབ་ཀྱི་མན་ངག་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་རྒྱུད་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་དགོངས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་ཏེ་རང་འབྲས་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་དེ་ལ་བརྟེན་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མས་ཐེག་པ་རིག་པ་དགུའི་རྣམ་གཞག་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་གསུམ་ལའང་ཐེག་པ་རིམ་དགུའི་མིང་བཏགས་པའི་རྣམ་བཤད་མེད་ཀྱང་དོན་ལེགས་པར་ཚང་ནས་ཡོད་པ་ལགས།<br>
ཟབ་གསང་ཆོས་ཀྱི་གནད་གཅིག་སྙིང་པོའི་དོན། །རྣམ་དག་བཤད་སྒྲུབ་གཉིས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་མཐུས། །མཐའ་དག་སྒྲིབ་བྲལ་སྐུ་གསུམ་མངོན་གྱུར་ནས། །ཆོས་འཕྲུལ་རྣམ་བཞིས་འགྲོ་ཁམས་དོང་སྤྲུགས་ཤོག། །།
Read abstract [https://buddhanature.tsadra.org/images/4/4c/Khenpo_Tsultrim_Norbu-2023-BNConfernceAbstract.pdf here].
Read full paper [https://buddhanature.tsadra.org/images/3/3e/Khenpo_Tsultrim_Norbu-2023-BNConferncePaper.pdf here]. +
Dol po pa Shes rab rgyal mtshan’s (1292-1361) doctrinal position is well known for its clear-cut distinction between an ultimate, unconditioned buddha-nature, which is identical with the ultimate and buddhahood, and the conditioned ground consciousness (ālayavijñāna), including all saṃsāric states of mind emerging from it. This strict distinction excludes from the ultimate anything dependently arisen. Dol po pa’s disciple Zhang ston Bsod nams grags pa (1292–1370) defends his master’s view by addressing opposing statements in the ''Laṅkāvatārasūtra'' and the ''Gaṇḍavyūhasūtra'' that equate buddha-nature with the ground consciousness. Zhang ston’s discussion constitutes the major part of the introduction to his commentary on the ''Tathāgatagarbhasūtra'', and is in large part also contained in his ''Ratnagotravibhāga'' commentary.
In the present paper it will be shown how Zhang ston elaborates, on the basis of numerous passages from the Maitreya Works, the ''Avikalpapraveśadhāraṇī'', the ''Anūnatvāpūrṇatvanirdeśa'', and even other parts of the ''Laṅkāvatārasūtra'' itself, that one faces eight undesired consequences if one does not strictly differentiate buddha-nature from the ground consciousness. Zhang ston not only argues against a position that I could identify in 'Gos Lo tsā ba gZhon nu dpal’s (1392–1481) ''Ratnagotravibhāga'' commentary, i.e., an exegetical system that regards buddha-nature and adventitious stains as not ontologically different, any more than ocean water and its waves are, but also the Third Karma pa Rang byung rdo rje’s (1284-1339) Yogācāra-based distinction between the ground consciousness and the pure mind (i.e., the equivalent of buddha-nature) that accepts within the basis of negation a dependently arising perfect nature. +
Media/Klaus-Dieter Mathes: Tibetan Traditions of Buddha-Nature in the Light of Its Complex Indian Background +
Already in the early Tathāgatagarbhasūtras we find, besides the dominant idea of a permanent, fully grown buddha within, occasional explanations of buddha nature in the sense of ''tathāgata'' embryos. This idea that sentient beings are not buddhas yet, but only have the potential to become ones, prepared the ground for the Indian Buddhist mainstream to bring the controversial doctrine of a permanent, ''ātman''-like buddha nature in line with Mahāyāna Buddhism. While the standard treatise on buddha nature, the ''Ratnagotravibhāga'', represents a systematic Yogācāra interpretation of the Tathāgatagarbhasūtras, the ''Laṅkāvatārasūtra'' can be interpreted as aimed at bringing the concept of buddha nature in line with Madhyamaka. Moreover, the end of the ''Ratnagotravibhāga''<i>'</i>s first chapter (''RGV'' I.156-157) lends support to those who would simply classify the controversial doctrine as a teaching of provisional meaning (''neyārtha'') and thereby avoid the trouble of reinterpreting the numerous technical details of a whole system.
It will be shown that all possible combinations of these doctrinal elements can in fact be identified in the complex Tibetan intellectual landscape. +
'Jigs med gling pa (1730-1798) was a key figure in the development of late-period Great Perfection thought in Tibet. His major philosophical work, the ''Treasury of Precious Qualities'' (''Yon tan rin po che'i mdzod''), was much-studied in the years after its composition in 1789. The ''Treasury’s'' presentation of Great Perfection ontology is grounded (if you will) in buddha-nature. Perhaps more interestingly, much of 'Jigs med gling pa’s debate with interlocutors about Great Perfection revolves around buddha-nature rather than Great Perfection per se. 'Jigs med gling pa was also deeply skeptical about the possibility of expressing anything of value about buddha-nature, as opposed to the value of experiencing buddha-nature for oneself in meditation. “The best commentary on buddha-nature I’ve ever seen is the one I made in my cave!” he quips. This paper portrays 'Jigs med gling pa’s antinomian approach to buddha-nature in the context of Great Perfection thought, as well as his more ephemeral bits of commentary, conversation, and opinion about buddha-nature that can be found scattered throughout his life writings and occasional pieces. +
