Verse I.100

Ratnagotravibhāga Root Verse I.100

Previous Verse

Next Verse

Verse I.100 Variations

विलोक्य तद्वत् सुगतः स्वधर्मता-
मवीचिसंस्थेष्वपि बुद्धचक्षुषा
विमोचयत्यावरणादनावृतो
ऽपरान्तकोटीस्थितकः कृपात्मकः

vilokya tadvat sugataḥ svadharmatā-
mavīcisaṃstheṣvapi buddhacakṣuṣā
vimocayatyāvaraṇādanāvṛto
'parāntakoṭīsthitakaḥ kṛpātmakaḥ

E. H. Johnston as input by the University of the West.

།དེ་བཞིན་བདེ་གཤེགས་མནར་མེད་གནས་རྣམས་ལའང་།
།སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་རང་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་ཏེ།
།སྒྲིབ་མེད་ཕྱི་མཐའི་མུར་གནས་ཐུགས་རྗེ་ཡི།
།བདག་ཅག་སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་གྲོལ་བར་མཛད།

Dege, PHI, 117

Similarly, the Sugata beholds his own true nature
With his buddha eye even in those who dwell in the Avīci [hell]
And thus, as the one who is unobscured, remains until the end of time,
And has the character of compassion, frees it from the obscurations.

When the Clouds Part, Brunnhölzl, 394

De même, avec son œil de bouddha, le Bien-Allé voit aussi

Sa propre nature chez les êtres de l’enfer des Tourments Insurpassables. Compassion incarnée, libre des voiles, il restera jusqu’à la fin des temps Pour libérer les êtres des voiles qui les obscurcissent.

Charrier, Christian and Patrick Carré. Traité de la Continuité suprême du Grand Véhicule. Plazac: Éditions Padmakara, 2019.

RGVV Commentary on Verse I.100

Tibetan
English
Sanskrit
Chinese

---

Full Tibetan Commentary
Full English Commentary
Full Sanskrit Commentary
Full Chinese Commentary

།ཉོན་མོངས་པ་ནི་པདྨ་ངན་པའི་སྦུབས་དང་འདྲ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་ནི་པདྨ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མདོག་ངན་པདྨ་འི་ཁོང་གནས་པ། །མཚན་སྟོང་གིས་འབར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །དྲི་མེད་ལྷ་ཡི་མིག་ལྡན་མིས་{br}མཐོང་ནས། །ཆུ་སྐྱེས་པདྨ་འི་སྦུབས་ནས་འབྱིན་བྱེད་པ། །དེ་བཞིན་བདེ་གཤེགས་མནར་མེད་རྣམས་ལ་ཡང་། །སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་རང་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་ཏེ། །སྒྲིབ་མེད་ཕྱི་མའི་མུར་གནས་ཐུགས་རྗེ་ཡི། །བདག་ཅག་སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་གྲོལ་བར་བྱེད། །ཇི་ལྟར་མི་སྡུག་པདྨ་{br}ཟུམ་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི། །དེ་ཡི་ཁོང་གནས་ལྷ་མིག་མཐོང་ནས་འདབ་མ་གཅོད་བྱེད་ལྟར། །ཆགས་སྡང་སོགས་དྲི་སྦུབས་བསྒྲིབས་རྫོགས་སངས་སྙིང་པོའི་འགྲོ་གཟིགས་ཏེ། །ཐུགས་རྗེས་ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་སྒྲིབ་པ་དེ་ནི་འཇོམས་པར་མཛད།

Suppose a man with the stainless divine eye were to see

A tathāgata shining with a thousand marks,

Dwelling enclosed in a fading lotus,

And thus would free him from the sheath of the lotus petals. I.99

Similarly, the Sugata beholds his own true nature {P111a}

With his buddha eye even in those who dwell in the Avīci [hell]

And thus, as the one who is unobscured, remains until the end of time,

And has the character of compassion, frees it from the obscurations. I.100 {J61}

Just as someone with the divine eye would perceive an ugly shriveled lotus

And a sugata dwelling enclosed in it, thus cutting apart its petals,

So the sage beholds the buddha heart obscured by the sheaths of the stains such as desire and hatred,

Thus annihilating its obscurations out of his compassion for the world. I.101

[In the second example,] the afflictions are like the insects {D107a} that are bees, while the tathāgata element resembles honey.

kutsitapadmakośasadṛśāḥ kleśāḥ/ buddhavattathāgatadhāturiti/

yathā vivarṇāmbujagarbhaveṣṭitaṃ

tathāgataṃ dīptasahasralakṣaṇam/

naraḥ samīkṣyāmaladivyalocano

vimocayedambujapattrakośataḥ//99//

vilokya tadvat sugataḥ svadharmatā-

mavīcisaṃstheṣvapi buddhacakṣuṣā/

vimocayatyāvaraṇādanāvṛto

'parāntakoṭīsthitakaḥ kṛpātmakaḥ//100

yadvat syādvijugupsitaṃ jalaruhaṃ saṃmiñji taṃ divyadṛk tadgarbhasthitamabhyudīkṣya sugataṃ patrāṇi saṃchedayet/

rāgadveṣamalādikośanivṛtaṃ saṃbuddhagarbhaṃ jagat

kāruṇyādavalokya tannivaraṇaṃ nirhanti tadvanmuniḥ//101//

問曰華佛譬喻為明何義答曰言萎華者喻諸煩惱言諸佛者喻如來藏偈曰

功德莊嚴佛 住於萎華中 淨天眼者見 去花顯諸佛 佛眼觀自法 遍一切眾生 下至阿鼻獄 具足如來藏 自處常住際 以慈悲方便 令一切眾生 遠離諸障礙 如朽故華中 有諸佛如來 天眼者見知 除去萎華葉 如來亦如是 見貪煩惱垢 不淨眾生中 具足如來藏 以大慈悲心 憐愍世間故 為一切眾生 除煩惱花葉 問曰蜂蜜譬喻為明何義答曰言群蜂者喻諸煩惱言美蜜者喻如來藏偈言

上妙美味蜜 為群蜂圍遶 須者設方便 散蜂而取蜜 如來亦如是 以一切智眼 見諸煩惱蜂 圍遶佛性蜜 以大方便力 散彼煩惱蜂 顯出如來藏 如取蜜受用 猶如百千億 那由他諸虫 遮障微妙蜜 無有能近者 有智者須蜜 殺害彼諸虫

---

取上味美蜜 隨意而受用

無漏智如蜜 在眾生身中 煩惱如毒虫 如來所殺害

Other English translations

Obermiller (1931)

In the same way the Lord perceives with his sight of a Buddha

His own essence even in those that abide in the lowest of hells,

And, endowed with the uttermost Commiseration, free from impediments,

Delivers the living beings from the Obscurations.

Takasaki (1966)

Similarly, the Lord, with his Buddha's eyes,

Perceives his own nature even in those who are in the lowest world

And, being immaculate, standing at the utmost limit and being full of Compassion

He releases them from the obscurations.

Fuchs (2000)

Likewise the Sugata with his buddha eye perceives his own true state even in those

who must abide in the hell of direst pain.

Endowed with compassion itself, which is unobscured and endures to the final end,

he relieves them from their obscurations.

Textual sources

Commentaries on this verse

Academic notes