Verse I.99

Ratnagotravibhāga Root Verse I.99

Previous Verse

Next Verse

Verse I.99 Variations

यथा विवर्णाम्बुजगर्भवेष्टितं
तथागतं दीप्तसहस्रलक्षणम्
नरः समीक्ष्यामलदिव्यलोचनो
विमोचयेदम्बुजपत्त्रकोशतः

yathā vivarṇāmbujagarbhaveṣṭitaṃ
tathāgataṃ dīptasahasralakṣaṇam
naraḥ samīkṣyāmaladivyalocano
vimocayedambujapattrakośataḥ

E. H. Johnston as input by the University of the West.

།ཇི་ལྟར་མདོག་ངན་པད་མའི་ཁོང་གནས་པ།
།མཚན་སྟོང་གིས་འབར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི།
།དྲི་མེད་ལྷ་ཡི་མིག་ལྡན་མིས་མཐོང་ནས།
།ཆུ་སྐྱེས་འདབ་མའི་སྦུབས་ནས་འབྱིན་བྱེད་པ།

Dege, PHI, 117

Suppose a man with the stainless divine eye were to see
A tathāgata shining with a thousand marks,
Dwelling enclosed in a fading lotus,
And thus would free him from the sheath of the lotus petals.

When the Clouds Part, Brunnhölzl, 394

Dans un lotus aux couleurs défraîchies se trouve

Un tathāgata rayonnant de mille marques. Un homme qui a purifié l’œil divin le voit Et l’extrait de la corolle fanée du lotus.

Charrier, Christian and Patrick Carré. Traité de la Continuité suprême du Grand Véhicule. Plazac: Éditions Padmakara, 2019.

RGVV Commentary on Verse I.99

Tibetan
English
Sanskrit
Chinese

---

Full Tibetan Commentary
Full English Commentary
Full Sanskrit Commentary
Full Chinese Commentary

།ཉོན་མོངས་པ་ནི་པདྨ་ངན་པའི་སྦུབས་དང་འདྲ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་ནི་པདྨ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མདོག་ངན་པདྨ་འི་ཁོང་གནས་པ། །མཚན་སྟོང་གིས་འབར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །དྲི་མེད་ལྷ་ཡི་མིག་ལྡན་མིས་{br}མཐོང་ནས། །ཆུ་སྐྱེས་པདྨ་འི་སྦུབས་ནས་འབྱིན་བྱེད་པ། །དེ་བཞིན་བདེ་གཤེགས་མནར་མེད་རྣམས་ལ་ཡང་། །སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་རང་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་ཏེ། །སྒྲིབ་མེད་ཕྱི་མའི་མུར་གནས་ཐུགས་རྗེ་ཡི། །བདག་ཅག་སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་གྲོལ་བར་བྱེད། །ཇི་ལྟར་མི་སྡུག་པདྨ་{br}ཟུམ་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི། །དེ་ཡི་ཁོང་གནས་ལྷ་མིག་མཐོང་ནས་འདབ་མ་གཅོད་བྱེད་ལྟར། །ཆགས་སྡང་སོགས་དྲི་སྦུབས་བསྒྲིབས་རྫོགས་སངས་སྙིང་པོའི་འགྲོ་གཟིགས་ཏེ། །ཐུགས་རྗེས་ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་སྒྲིབ་པ་དེ་ནི་འཇོམས་པར་མཛད།

Suppose a man with the stainless divine eye were to see

A tathāgata shining with a thousand marks,

Dwelling enclosed in a fading lotus,

And thus would free him from the sheath of the lotus petals. I.99

Similarly, the Sugata beholds his own true nature {P111a}

With his buddha eye even in those who dwell in the Avīci [hell]

And thus, as the one who is unobscured, remains until the end of time,

And has the character of compassion, frees it from the obscurations. I.100 {J61}

Just as someone with the divine eye would perceive an ugly shriveled lotus

And a sugata dwelling enclosed in it, thus cutting apart its petals,

So the sage beholds the buddha heart obscured by the sheaths of the stains such as desire and hatred,

Thus annihilating its obscurations out of his compassion for the world. I.101

[In the second example,] the afflictions are like the insects {D107a} that are bees, while the tathāgata element resembles honey.

kutsitapadmakośasadṛśāḥ kleśāḥ/ buddhavattathāgatadhāturiti/

yathā vivarṇāmbujagarbhaveṣṭitaṃ

tathāgataṃ dīptasahasralakṣaṇam/

naraḥ samīkṣyāmaladivyalocano

vimocayedambujapattrakośataḥ//99//

vilokya tadvat sugataḥ svadharmatā-

mavīcisaṃstheṣvapi buddhacakṣuṣā/

vimocayatyāvaraṇādanāvṛto

'parāntakoṭīsthitakaḥ kṛpātmakaḥ//100

yadvat syādvijugupsitaṃ jalaruhaṃ saṃmiñji taṃ divyadṛk tadgarbhasthitamabhyudīkṣya sugataṃ patrāṇi saṃchedayet/

rāgadveṣamalādikośanivṛtaṃ saṃbuddhagarbhaṃ jagat

kāruṇyādavalokya tannivaraṇaṃ nirhanti tadvanmuniḥ//101//

問曰華佛譬喻為明何義答曰言萎華者喻諸煩惱言諸佛者喻如來藏偈曰

功德莊嚴佛 住於萎華中 淨天眼者見 去花顯諸佛 佛眼觀自法 遍一切眾生 下至阿鼻獄 具足如來藏 自處常住際 以慈悲方便 令一切眾生 遠離諸障礙 如朽故華中 有諸佛如來 天眼者見知 除去萎華葉 如來亦如是 見貪煩惱垢 不淨眾生中 具足如來藏 以大慈悲心 憐愍世間故 為一切眾生 除煩惱花葉 問曰蜂蜜譬喻為明何義答曰言群蜂者喻諸煩惱言美蜜者喻如來藏偈言

上妙美味蜜 為群蜂圍遶 須者設方便 散蜂而取蜜 如來亦如是 以一切智眼 見諸煩惱蜂 圍遶佛性蜜 以大方便力 散彼煩惱蜂 顯出如來藏 如取蜜受用 猶如百千億 那由他諸虫 遮障微妙蜜 無有能近者 有智者須蜜 殺害彼諸虫

---

取上味美蜜 隨意而受用

無漏智如蜜 在眾生身中 煩惱如毒虫 如來所殺害

Other English translations

Obermiller (1931)

Suppose, in a lotus flower of ugly form,

The Buddha, shining with a thousand marks of beauty, were abiding,

And a man possessed of immaculate divine sight would perceive him

And draw him out from the petals of the water-born lotus;

Takasaki (1966)

Suppose the Buddha, shining with a thousand marks [of virtue],

Were abiding in the inside a faded lotus flower,

And a man of immaculate divine sight would perceive him

And release him from the sheath of petals of lotus; —

Fuchs (2000)

Seeing that in the calyx of an ugly-colored lotus

a tathagata dwells ablaze with a thousand marks,

a man endowed with the immaculate divine vision

takes it from the shroud of the water-born's petals.

Textual sources

Commentaries on this verse

Academic notes